Hộ kinh doanh có nên cộng thuế GTGT vào giá bán hay không?

 

Với mức thuế suất thuế GTGT 1% và thuế TNCN 0,5% áp dụng cho hộ kinh doanh (theo phương pháp tính thuế khoán hoặc theo tỷ lệ trên doanh thu, được quy định tại Thông tư 40/2021/TT-BTC), việc người bán (hộ kinh doanh) có nên cộng 1% thuế GTGT này vào giá bán hay không là một câu hỏi liên quan đến chiến lược giá và tuân thủ nguyên tắc thuế GTGT.

Trước hết, cần hiểu rõ:

• Thuế GTGT là thuế gián thu: Như đã giải thích, thuế GTGT do người tiêu dùng cuối cùng chịu. Hộ kinh doanh là người thu hộ và nộp vào ngân sách nhà nước.
• Thuế TNCN là thuế trực thu: Thuế TNCN (0,5%) là thuế đánh vào thu nhập của cá nhân kinh doanh (chủ hộ kinh doanh). Hộ kinh doanh tự chịu khoản này.

Về việc cộng 1% thuế GTGT vào giá bán:

Về mặt nguyên tắc và thực tế kinh doanh, người bán (hộ kinh doanh) ĐÚNG LÀ NÊN cộng 1% thuế GTGT vào giá bán.

Lý do:

1. Đảm bảo nguyên tắc thuế GTGT: Thuế GTGT được thiết kế để chuyển gánh nặng thuế cho người tiêu dùng cuối cùng. Do đó, để hoạt động kinh doanh bền vững và đúng bản chất thuế, hộ kinh doanh cần thu khoản thuế này từ khách hàng. Nếu không cộng vào giá bán, hộ kinh doanh sẽ phải tự trích tiền túi để nộp 1% này, làm giảm lợi nhuận thực tế.
2. Bảo toàn lợi nhuận: 1% thuế GTGT là một khoản chi phí mà hộ kinh doanh phải nộp cho nhà nước. Nếu không tính vào giá bán, khoản chi phí này sẽ ăn vào lợi nhuận của hộ kinh doanh. Việc cộng vào giá bán giúp bảo toàn mức lợi nhuận dự kiến.
3. Công bằng và cạnh tranh: Các doanh nghiệp, tổ chức kinh doanh khác đều tính thuế GTGT vào giá bán (ví dụ 8% hoặc 10% tùy mặt hàng). Việc hộ kinh doanh cũng tính 1% này vào giá bán sẽ tạo sự công bằng trong cạnh tranh và không làm méo mó thị trường về giá.
4. Minh bạch với khách hàng: Dù là hộ kinh doanh nhỏ lẻ, việc minh bạch về giá có bao gồm thuế hay không cũng là một yếu tố chuyên nghiệp. Bạn có thể sử dụng các cụm từ như "Giá đã bao gồm VAT" hoặc tương tự nếu bạn quyết định cộng vào giá.

Ví dụ minh họa:

Giả sử hộ kinh doanh bán một sản phẩm có giá gốc (chưa thuế) là 100.000 VNĐ.

• Thuế GTGT phải nộp: 100.000 VNĐ x 1% = 1.000 VNĐ
• Thuế TNCN phải nộp: 100.000 VNĐ x 0,5% = 500 VNĐ

Nếu hộ kinh doanh không cộng 1% thuế GTGT vào giá bán, họ vẫn sẽ bán với giá 100.000 VNĐ nhưng phải trích ra 1.000 VNĐ để nộp thuế GTGT, và 500 VNĐ để nộp thuế TNCN. Lợi nhuận của họ sẽ bị giảm 1.500 VNĐ.

Nếu hộ kinh doanh cộng 1% thuế GTGT vào giá bán: Giá bán cho khách hàng sẽ là 101.000 VNĐ.

• Khách hàng trả 101.000 VNĐ.
• Hộ kinh doanh thu 101.000 VNĐ, trong đó 1.000 VNĐ là thuế GTGT thu hộ.
• Hộ kinh doanh nộp 1.000 VNĐ GTGT + 500 VNĐ TNCN = 1.500 VNĐ cho nhà nước.
• Số tiền thực thu về cho mình vẫn là 100.000 VNĐ (trước khi trừ TNCN).

Lưu ý quan trọng:

• Không cộng 0,5% thuế TNCN vào giá bán: Thuế TNCN là thuế trực thu, đánh vào thu nhập của chủ hộ kinh doanh. Khoản này là trách nhiệm của chủ hộ và không được chuyển sang cho người mua.
• Doanh thu dưới 100 triệu VNĐ/năm: Theo quy định tại Thông tư 40/2021/TT-BTC, hộ kinh doanh có doanh thu từ hoạt động sản xuất, kinh doanh trong năm dương lịch từ 100 triệu đồng trở xuống thì thuộc trường hợp không phải nộp thuế GTGT và không phải nộp thuế TNCN. Trong trường hợp này, hộ kinh doanh không cần phải lo lắng về việc cộng thêm các khoản thuế này vào giá bán.

Tóm lại, để đảm bảo đúng bản chất thuế GTGT và bảo toàn lợi nhuận, hộ kinh doanh nên tính 1% thuế GTGT vào giá bán để người tiêu dùng cuối cùng là người chịu khoản thuế này.

Hoặc cũng có thể tự trích từ lợi nhuận của mình để đóng thay khách hàng nhằm tăng lợi thế cạnh tranh.